.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev2 3313/2019
19.11.2020. godina
Beograd
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: dr Dragiše B. Slijepčevića, predsednika veća, Jasmine Stamenković i dr Ilije Zindovića, članova veća, u pravnoj stvari tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Marija Kitarović, advokat iz ..., protiv tužene Republike Srbije, Ministarstvo unutrašnjih poslova, koju zastupa Državno pravobranilaštvo, radi isplate, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 30/19 od 10.05.2019. godine, u sednici održanoj 19.11.2020. godine, doneo je
R E Š E NJ E
UKIDA SE presuda Apelacionog suda u Beogradu Gž1 30/19 od 10.05.2019. godine u stavu 2, 5. i 7. izreke i predmet vraća istom sudu na ponovno suđenje.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 44/18 od 26.10.2018. godine, stavom prvim izreke, usvojen je tužbeni zahtev tužioca, pa je obavezana tužena da mu na ime naknade materijalne štete zbog manje isplaćenih neto plata za period od 01.10.2011. zaključno sa 31.08.2015. godine isplati iznos od ukupno 2.577.324,81 dinar sa pripadajućom kamatom na pojedinačno dosuđene iznose. Stavom drugim izreke, obavezana je tužena da tužiocu na iznos iz stava prvog izreke obračuna doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje za isti period i uplati ih Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje, Filijala za grad Beograd prema stopi važećoj na dan uplate u roku od osam dana. Stavom trećim izreke, obavezana je tužena da tužiocu na ime troškova postupka isplati iznos od 277.872,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dana pravnosnažnosti presude do isplate, u roku od osam dana.
Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 30/19 od 10.05.2019. godine, stavom prvim izreke, potvrđena je presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 44/18 od 26.10.2018. godine u stavu 1. i 2. izreke kojom je obavezana tužena da tužiocu isplati na ime naknade materijalne štete zbog manje isplaćenih neto plata iznose bliže označene u stavu 1. izreke kao i da na navedene iznose u korist tužioca obračuna doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje i iste uplati Republičkom fondu za PIO osiguranje – Filijala grad Beograd, prema stopi važećoj na dan uplate. Stavom drugim izreke, preinačena je presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 44/18 od 26.10.2018. godine u preostalom delu stava 1. i 2. izreke i odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca u delu kojim je tražio da se obaveže tužena da tužiocu na ime naknade materijalne štete zbog manje isplaćenih neto plata isplati iznose bliže označene u tom stavu izreke sa pripadajućom kamatom, kao i da naznačene iznose u korist tužioca obračuna doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje i isplati Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje - Filijala za grad Beograd prema stopi važećoj na dan uplate. Stavom trećim izreke, potvrđeno je rešenje o troškovima postupka sadržano u stavu 3. izreke presude Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 44/18 od 26.10.2018. godine za iznos od 47.238,24 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dana pravnosnažnosti presude do isplate, a žalba tužene odbijena kao neosnovana. Stavom četvrtim izreke, preinačeno je rešenje o troškovima postupka sadržano u stavu 3. izreke prvostepene presude i obavezana je tužena da tužiocu isplati zakonsku zateznu kamatu od dana presuđenja do isplate na iznos od 47.238,24 dinara u roku od osam dana od dana prijema presude. Stavom petim izreke, peinačeno je rešenje o troškovima postupka sadržano u stavu 3. izreke presude Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 44/18 od 26.10.2018. godine u preostalom delu, tako da je odbijen kao neosnovan zahtev tužioca za naknadu parničnih troškova preko iznosa od 47.238,24 dinara do iznosa od 277.872,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od presuđenja do isplate. Stavom šestim izreke, obavezana je tužena da tužiocu naknadi troškove drugostepenog postupka u iznosu od 12.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 15.05.2019. godine do isplate u roku od osam dana od dana prijema presude. Stavom sedmim izreke, obavezan je tužilac da tuženoj naknadi troškove drugostepenog postupka u iznosu od 37.350,00 dinara u roku od osam dana od dana prijema presude.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.
Iz sadržine navoda revizije proizilazi da se drugostepena odluka pobija u stavu 2, 5. i 7. izreke.
Ispitujući pravilnost pobijane presude u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11... 87/18), Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija osnovana.
U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je zaposlen kod tužene u Ministarstvu unutrašnjih poslova. Rešenjem tužene od 01.12.2009. godine, sa radnog mesta ... u Odeljenju za ..., Uprave za ... premešten je na radno mesto poslovi suzbijanja sintetičkih droga i zloupotreba (OSL) u Odeljenje za suzbijanje ... u Službi za borbu .. Uprave ... . Prema odredbi člana 2. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala („Službeni glasnik RS“ br. 14/2003, sa novelama), zaposlenima u toj službi obračunava se i isplaćuje zarada u dvostrukom iznosu plate koju su ostvarili na poslovima sa kojih su stupili na rad u organizacionoj jedinici iz člana 1. naznačene uredbe. Tužilac potražuje razliku između isplaćene zarade u novoj organizacionoj jedinici i zarade koja mu pripada po Uredbi a za period od oktobra 2012. godine zaključno sa avgustom 2015. godine. Od momenta premeštaja na novo radno mesto tužilac je dobio ukupan koeficijent plate 32,12 i po tom koeficijentu mu je vršen obračun i isplaćivana zarada. Obavljeno je veštačenje od veštaka ekonomsko-finansijske struke radi utvrđivanja neto razlike između dvostruke plate tužioca koju je primao pre raspoređivanja u SBPOK u odnosu na isplaćene iznose plate za utuženi period. Shodno utvrđenom činjeničnom stanju, prvostepeni sud je tužbeni zahtev tužioca usvojio i obavezao tuženu na plaćanje naznačenih iznosa po mesecima sa odgovarajućom zakonskom zateznom kamatom i obavezao tuženu da u pogledu razlike u isplati zarade, uplati i odgovarajuće doprinose.
Drugostepeni sud je prihvatio razloge u pogledu visine dosuđenog iznosa zarade (i uplate doprinosa za potvrđujući deo presude). Nalazi da tužilac, shodno citiranoj Uredbi ima pravo na visinu tražene neto razlike između dvostruke plate koju je ostvario u mesecu pre raspoređivanja u SBPOK u odnosu na isplaćene iznose plate za utuženi period, pa je za taj iznos prvostepenu presudu (u stavu 1. i 2) potvrdio, a u preostalom iznosu preinačio i odbio tužbeni zahtev. Pri tome, drugostepeni sud je izvršio obračun prema tabelarnom prikazu veštaka ekonomske struke. U skladu sa tumačenjem člana 2. stav 2. naznačene uredbe, drugostepeni sud nalazi da tužilac nije imao pravo na veći iznos od dosuđenog, tj. da tužilac nema pravo na isplatu preko tog iznosa, pa je prvostepenu presudu u tom delu preinačio i za taj deo odbio tužbeni zahtev tužioca kao neosnovan.
Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, ovakvo pravno shvatanje u pogledu odbijajućeg dela tužbenog zahteva tužioca je neprihvatljiv. Naime, odredba člana 2. stav 2. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala jasno predviđa da se zarada lica koja rade u tim službama obračunava i isplaćuje u dvostrukom iznosu plate koja su ostvarena na poslovima sa kojih su stupili na rad u organizacionim jedinicama iz člana 1. naznačene uredbe. Shodno tome, tužilac ima pravo na dvostruki iznos plate koji je ostvario na poslovima i zadacima u Ministarstvu (gde je ranije radio uz ograničenje iz odredbe člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela). Proizilazi da tužilac ima pravo na dvostruku platu sa svim uvećanjima koje bi ostvario na radnom mestu odakle je prešao u Službu za organizovani kriminal, a ne samo pravo na zaradu u dvostrukom iznosu koju je ostvario u oktobru 2012. godine – na prethodnom radnom mestu.
Prema zaključku usvojenom na sednici Građanskog odeljenja Vrhovnog kasacionog suda od 13.10.2020. godine, lica zaposleni koji su pre stupanja na rad u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala u Službi za ... bili radno angažovani u MUP-u imaju pravo na dvostruki iznos plate, koju bi ostvarili na poslovima i zadacima u tom ministarstvu uz ograničenje iz odredbe člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela. Stoga i polazeći od jezičkog tumačenja odredbe člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela („Službeni glasnik RS“ br. 42/2002... 32/2013), proizlazi da svako uvećanje osnovne mesečne plate na ranijem radnom mestu posledično dovodi do uvećanja dvostrukog iznosa njegove osnovne plate u ovim organizacionim jedinicama.
Veštačenjem je utvrđena razlika između zarada koja je tužilac primao i dvostruke zarade koju je tužilac ostvario u oktobru 2012. godine na prethodnom radnom mestu neposredno pre prelaska na novo radno mesto, što znači da sud nije uzeo u obzir svako uvećanje osnovne mesečne zarade na radnom mestu od oktobra 2012. godine što bi posledično dovelo do uvećanja dvostrukog iznosa njegove osnovne plate u ovim organizacionim jedinicama. Sagledavanjem tabele veštaka ekonomsko- finansijske struke nejasno je kako je drugostepeni sud preračunom došao do iznosa u delu u kom je tužbeni zahtev odbijen. Proizilazi da je drugostepeni sud pošao od pogrešne primene materijalnog prava što je za posledicu imalo pogrešnu ocenu izvedenih dokaza a što ukazuje da je nepotpuno utvrđeno činjenično stanje.
U ponovnom postupku, drugostepeni sud će imati u vidu primedbe Vrhovnog kasacionog suda oceniće da li je na osnovu izvedenih dokaza (posebno veštaka ekonomsko-finansijske struke postoji dovoljna činjenično-pravna podloga i prikaz kolika bi zarada tužiocu pripala u dvostrukom iznosu sa mesta odakle je upućen i kolika je razlika u neisplaćenoj zaradi od tog iznosa do iznosa koji je njemu isplaćivan na ime zarade za sporni period. Praktično potrebno je oceniti koliko je tužilac na ime zarade primio, koliku bi zaradu ostvario sa svim povećanjima počev od novembra 2012. godine (u dvostrukom iznosu) i oceniti da li tužiocu pripada naznačena razlika uz umanjenje onoga što mu je presudom drugostepenog suda u stavu 1. izreke utvrđeno u delu kojim je potvrđena prvostepena presuda za naznačene iznose, a pri čemu će voditi računa o visini postavljenog zahteva.
Imajući u vidu napred izneto, Vrhovni kasacioni sud je na osnovu člana 416. stav 1. ZPP, odlučio kao u izreci.
Predsednik veća - sudija
dr Dragiša B. Slijepčević,s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
