.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev 4464/2021
17.11.2021. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Zvezdane Lutovac, predsednika veća, Dragane Marinković i Gordane Komnenić, članova veća, u parnici tužioca Direkcije za građevinsko zemljište i izgradnju Beograda JP, Beograd, čiji je punomoćnik Gradsko pravobranilaštvo Grada Beograda, Beograd, protiv tužene AA iz ..., čiji je punomoćnik njen sin BB iz ..., radi činidbe, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 8919/19 od 16.01.2020. godine, u sednici održanoj dana 17.11.2021. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 8919/19 od 16.01.2020. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P 13441/19 od 04.09.2019. godine, stavom I izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da sud tuženu obaveže da mu plati iznos od 5.055.214,00 dinara kao i zakonsku zateznu kamatu na iznos glavnog duga od 2.812.946,00 dinara počev od 17.06.2014. godine pa do isplate. Stavom II izreke, odbijen je kao neosnovan zahtev tužioca da sud tuženu obaveže da mu naknadi troškove parničnog postupka i odbijen je kao neosnovan zahtev tužene da sud obaveže tužioca da tuženoj plati troškove parničnog postupka.
Apelacioni sud u Beogradu je, presudom Gž 8919/19 od 16.01.2020. godine, odbio kao neosnovanu žalbu tužioca i potvrdio presudu Prvog osnovnog suda u Beogradu P 13441/19 od 04.09.2019. godine.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je izjavio blagovremenu reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava, pozivajući se na odredbu člana 404. ZPP-a, zbog potrebe razmatranja pitanja od opšteg interesa i ujednačavanja sudske prakse.
Tužena je dostavila odgovor na reviziju tužioca.
Imajući u vidu da vrednost predmeta spora pobijanog dela prelazi dinarsku protivvrednost od 40.000 evra po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan podnošenja tužbe (5.055.214,00 dinara odnosno 43.467 evra), sledi da je revizija dozvoljena na osnovu odredbe člana 403. stav 3. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“ br.72/11...18/20), pa je suvišno odlučivanje o posebnoj reviziji.
Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu, na osnovu odredbe člana 408. ZPP-a i utvrdio da je revizija neosnovana.
U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP-a, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Tužilac u reviziji ukazuje na bitnu povredu iz odredbe člana 374. stav 2. tačka 12. ZPP-a, međutim, ta bitna povreda nije razlog zbog kog revizija može da se izjavi, na osnovu odredbe člana 407. stav 1. tačka 2. istog Zakona.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da sud tuženu obaveže da mu isplati iznos od 5.055.214,00 dinara i zakonsku zateznu kamatu na iznos glavnog duga od 2.812.946,00 dinara počev od 17.06.2014. godine pa do isplate, zasnovan je na ugovoru koji je zaključio sa tuženom, kao investitorom, 23.08.2005. godine, tako što je tom prilikom tuženu zastupao Nebojša Bratić po overenom punomoćju. Pravnosnažnom presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P 793/15 od 02.03.2016. godine, usvojen je tužbeni zahtev tužilje i utvrđeno da je taj ugovor ništav, jer tužilja nije ovlastila Nebojšu Bratića da u njeno ime i za njen račun sa tužiocem zaključi ugovor koji se odnosi na naknadu za uređivanje građevinskog zemljišta za izgradnju novog stambenog objekta u Ulici ... broj .., čiji je tužena investitor.
Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno su nižestepeni sudovi zaključili da tužena nije dužna da tužiocu isplati predmetno potraživanje.
Posledice ništavosti ugovora propisane su odredbom člana 104. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima, tako što u slučaju ništavosti ugovora svaka ugovorna strana dužna je da vrati drugoj sve ono što je primila po osnovu takvog ugovora, a ako to nije moguće ili ako se priroda onog što je ispunjeno protivi vraćanju, ima se dati odgovarajuća naknada u novcu, prema cenama u vreme donošenja sudske odluke, ukoliko zakon što drugo ne određuje.
U konkretnom slučaju, pravnosnažnom presudom suda utvrđena je ništavost ugovora od 23.08.2005. godine zaključenog između tužene, preko punomoćnika Nebojše Bratića i tužioca, pa tužena nije dužna da ispuni obavezu iz ugovora koji nije punovažan.
Neosnovani su navodi revizije kojima revident ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava zbog činjenice da je tužena investitor a to znači da je i dužnik naknade za uređivanje građevinskog zemljišta. U vreme kada je predmetni ugovor zaključen između tužioca i tužene, 23.08.2005. godine, na snazi je bio Zakon o planiranju i izgradnji („Službeni glasnik RS“ br.47/03), koji, u odredbi člana 74. stav 1. propisuje da naknadu za uređivanje građevinskog zemljišta plaća investitor.
Visina naknade za uređivanje građevinskog zemljišta utvrđuje se ugovorom koji zaključuju opština odnosno preduzeće ili druga organizacija iz člana 72. stav 3. tog zakona i investitor, na osnovu kriterijuma i merila koji utvrđuje opština (stav 2.). Ugovorom iz stava 2. tog člana uređuju se međusobni odnosi u pogledu uređivanja građevinskog zemljišta, visina naknade za uređivanje građevinskog zemljišta, dinamika plaćanja naknade kao i obim, struktura i rokovi za izvođenje radova na uređivanju zemljišta (stav 3.). Dakle, to što je tužena investitor stambenog objekta u Ulici ... broj .. i dužnik naknade za uređivanje građevinskog zemljišta ne znači da je ona dužna da tužiocu isplati predmetni novčani iznos imajući u vidu da se visina naknade za uređivanje građevinskog zemljišta utvrđuje ugovorom, koji, u ovom slučaju, između parničnih stranaka nije zaključen. Za ispunjenje su podobne samo obaveze iz punovažnih pravnih poslova, a to ovde nije slučaj jer ugovor čije ispunjenje je predmet ove parnice, između parničnih stranaka nije zaključen.
Pravilna je i odluka o troškovima parničnog postupka, imajući u vidu njegov ishod.
Iz izloženih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odluku kao u izreci doneo na osnovu odredbe člana 414. stav 1. ZPP-a.
Predsednik veća – sudija
Zvezdana Lutovac,s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
