.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI SUD
Rev 6737/2023
17.05.2023. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Jelice Bojanić Kerkez, predsednika veća, Vesne Stanković i Radoslave Mađarov, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Snežana Radovanović, advokat iz ..., protiv tuženog BB iz ..., čiji je punomoćnik Dragan Gašić, advokat iz ..., radi utvrđenja, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž 3860/22 od 30.11.2022. godine, u sednici veća održanoj dana 17.05.2023. godine, doneo je
P R E S U D U
PREINAČUJE SE presuda Apelacionog suda u Nišu Gž 3860/22 od 30.11.2022. godine, tako što se odbija žalba tuženog i potvrđuje presuda Osnovnog suda u Kuršumliji P 14/22 od 10.10.2022. godine.
OBAVEZUJE SE tuženi da tužiocu na ime troškova revizijskog postupka isplati iznos od 47.100,00 dinara, u roku od 15 dana.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Osnovnog suda u Kuršumliji P 14/22 od 10.10.2022. godine, utvrđeno je da tužilac na ime usmene faktičke deobe katastarskih parcela ima pravo svojine na parcelama privremeni broj 2, od katastarske parcele br. ... KO ..., od čega građevinsko zemljište izvan građevinskog područja, zemljište uz zgradu i drugih objekata površine 124 m2; privremeni broj 2 od katastarske parcele broj .../... KO ..., od čega poljoprivredno zemljište 6 klase u površini od 66 m2; privremeni broj 2 od katastarske parcele broj ... KO ..., od čega poljoprivredno zemljište 6 klase u površini od 276 m2; privremeni broj 2 od katastarske parcele broj ... KO ..., od čega poljoprivredno zemljište njiva 7 klase u površini od 327 m2; privremeni broj 2 od katastarske parcele broj ... KO ..., od čega poljoprivredno zemljište livada 6 klase, površine 3 m2; privremeni broj 2 od katastarske parcele broj ... KO ... od čega poljoprivredno zemljište njiva 7 klase površine 1769 m2; privremeni broj 2 od katastarske parcele broj .../... KO ..., od čega poljoprivredno zemljište livada 6 klase u površini od 700 m2, a sve u skladu sa skicom koja je sastavni deo nalaza i mišljenja veštaka geometra, upisanih u listu nepokretnosti broj ... KO ..., što je tuženi dužan da prizna i trpi promene u katastarskim knjigama. Tuženi je obavezan da tužiocu nadoknadi parnične troškove u iznosu od 88.140,00 dinara, u roku od 15 dana.
Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž 3860/22 od 30.11.2022. godine, prvostepena presuda je preinačena tako što je tužbeni zahtev u celosti odbijen, a tužilac obavezan da tuženom nadoknadi parnične troškove u iznosu od 85.500,00 dinara.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.
Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu članova 403. stav 2. tačka 2. i 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 ... 18/20) i utvrdio da je revizija osnovana.
U postupku donošenja presude nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju pravni prethodnici parničnih stranaka su 50-tih godina XX veka izvršili fizičku deobu spornih parcela, koje su u katastru nepokretnosti upisane kao isključivo vlasništvo tuženog. Od tog vremena pravni prethodnici tužioca, odnosno tužilac je u faktičkom posedu dela parcela opisanih u izreci prvostepene presude, bez povrede međnih linija koje su u vreme deobe ustanovljene.
Sa polazištem na ove činjenice prvostepeni sud usvaja postavljeni zahtev, nalazeći da je tužilac kao pravni sledbenik na osnovu izvršene fizičke deobe, vlasnik spornog dela parcela na osnovu odredbe člana 20. stav 1. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa.
Drugostepeni sud ne prihvata stanovište prvostepenog suda, nalazeći da skica data u nalazu veštaka ne može biti sastavni deo izreke presude, već da ona samo predstavlja dokaz o obimu prava koje se tužbom potražuje. Izreka presude mora da sadrži mere i granice delova svake sporne parcele, a kako to tužilac nije učinio izreka prvostepene presude je neizvršiva, zbog čega je tužbeni zahtev neosnovan.
Stanovište drugostepenog suda nije pravilno.
Odredbom člana 28. stav 4. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa propisano je da savestan držalac nepokretne stvari, na koju drugi ima pravo svojine, stiče pravo svojine na tu stvar održajem protekom 20 godina. Odredbom člana 30. stav 2. istog zakona, propisano je da se u vreme potrebno za održaj uračunava vreme za koje su prethodnici sadašnjeg držaoca držali stvar kao savesni i zakoniti držaoci, odnosno savesni držaoci.
Predmet spora je utvrđenje prava svojine tužioca na realnim delovima parcela, koje su u katastru upisane kao isključiva svojina tuženog. Sporne delove parcela na kojima je stekao svojinu po pravnom osnovu održaja tužilac je opredelio privremenim brojem 2, u skladu sa skicom koja je sastavni deo nalaza i mišljenja veštaka geometra SR „Geonis“ vlasništvo Nenada Milosavljevića od 17.03.2021. godine.
Ovakvo označavanje predmeta prava svojine omogućuje identifikaciju realnog dela spornih parcela u vasništvu tužioca, pa suprotno stanovištu drugostepenog suda presuda predstavlja izvršnu ispravu. Sporni delovi parcela dovoljno su opredeljeni i svojom sadržinom presuda omogućuje deobu parcela prema obimu prava svojine stranaka, što je uslov za upis spornog prava svojine tužioca u katastar nepokretnosti.
Iz iznetih razloga, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u stavu prvom izreke.
Na osnovu odredbi članova 165. stav 2., 153. stav 1. i 154. ZPP, stavom drugim izreke, odlučeno je o troškovima revizijskog postupka. Dosuđeni iznos tužiocu sastoji se od nagrade za sastav revizije u iznosu od 18.000,00 dinara, sudskih taksi na reviziju u iznosu od 11.640,00 dinara i na ovu presudu u iznosu od 17.460,00 dinara.
Predsednik veća – sudija
Jelica Bojanić Kerkez, s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
